Σχολική ετοιμότητα: Είναι το παιδί έτοιμο για την Α'Δημοτικού;

Η καραντίνα στέρησε σε  όλα τα παιδιά την άμεση εκπαιδευτική διαδικασία και την κοινωνικοποίηση τους στο σχολικό περιβάλλον με ό,τι επιπτώσεις μπορεί να είχε αυτό στις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις και στην ψυχική τους υγεία.

Μία ξεχωριστή όμως κατηγορία μαθητών, που αν και όχι εμφανώς αλλά πιθανότατα επηρεάστηκε δυσμενώς από αυτή την αποστέρηση, ήταν τα παιδιά του νηπιαγωγείου. Τα παιδιά αυτά έχασαν το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούσαν να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες οργάνωσης και κοινωνικής ένταξης στο κρίσιμό αυτό διάστημα πριν την έναρξη του δημοτικού, όπως επίσης και τη δυνατότητα να αξιολογηθούν έγκαιρα και έγκυρα σε ότι αφορά αδυναμίες και αποκλίσεις που αφορούν τη σχολική τους ετοιμότητα.

Τι εννοούμε σχολική ετοιμότητα και ποια η σημασία της;

Με τον όρο σχολική ετοιμότητα εννοούμε την επάρκεια ενός παιδιού σε βασικές δεξιότητες και την ικανότητα να ανταπεξέλθει στις εκπαιδευτικές απαιτήσεις στο νέο σχολικό περιβάλλον, κάτι που θα του επιτρέψει την αποτελεσματική και επιτυχή φοίτησή του στην Α’ Δημοτικού.

 Η πρώιμη σχολική αποτυχία, μπορεί να επηρεάσει συνολικά το παιδί και την εξέλιξη της ακαδημαϊκής του πορείας καθώς μειώνει σημαντικά την αυτοπεποίθηση και κατ’ επέκταση το κίνητρο για μάθηση.

 Στην Ελλάδα ωστόσο το μοναδικό κριτήριο για την εγγραφή είναι η χρονολογική τους ηλικία καθώς  ηλικιακά, τα περισσότερα παιδιά έχουν φτάσει σ’ αυτό το επίπεδο και πληρούν τις προϋποθέσεις ένταξης μεταξύ  5,5-6,5 ετών.

Παρακάμπτεται όμως έτσι όμως ο βαθμός ωριμότητας κάθε παιδιού καθώς παιδιά ακόμα και χωρίς εγγενείς δυσκολίες, μπορεί να έχουν διαφορετικό ρυθμό στην εκμάθηση και χρήση νοητικών λειτουργιών. Επίσης σε ένα μοντέλο εκπαίδευσης όπως το ελληνικό, όχι παιδοκεντρικό,  αλλά δομημένο και άκαμπτο που δεν δέχεται διαφοροποιήσεις, μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα προσαρμογής

Παιδιά με τέτοιες δυσκολίες έχει παρατηρηθεί ότι μπορεί να βιώσουν έντονο στρες, να  εγκαταλείψουν πιο εύκολα την προσπάθεια, αρνούνται τη συμμετοχή τους σε οποιαδήποτε μαθησιακή διαδικασία ή ομαδική δραστηριότητα, δεν πιστεύουν στον εαυτό τους, και συχνά οδηγούνται σε σχολική αποτυχία. Κατά συνέπεια, τίθεται σε κίνδυνο η πορεία τους τόσο σε ακαδημαϊκό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο.

Επειδή λοιπόν τα πρώτα σχολικά βιώματα είναι σημαντικά, είναι σκόπιμο το παιδί να ξεκινάει το σχολείο με τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας.

 Τι είναι και τι μπορούμε να πετύχουμε με το Α΄ΤΕΣΤ

 Το Α΄ ΤΕΣΤ είναι ένα ανιχνευτικό τεστ ελέγχου σχολικής ετοιμότητας με το οποίο μπορούμε να προλάβουμε ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ, οι οποίες είναι δυνατόν να  οφείλονται σε αδιάγνωστες δυσκολίες στην ομιλία, στη σύνθετη και συγκριτική σκέψη, στη γραφή, στην προσοχή και τη συμπεριφορά. Καταστάσεις δηλαδή που μπορούν να προληφθούν εάν οι γονείς είχαν την κατάλληλη ενημέρωση και η διάγνωσή τους είχε γίνει έγκαιρα.

Πως εφαρμόζεται το Α'τεστ και πόσο διαρκεί

Η σχολική ετοιμότητα μετράται με συγκεκριμένες αναπτυξιακές δοκιμασίες σχεδιασμένες έτσι ώστε να εντοπίζουν γρήγορα και έγκαιρα παιδιά υψηλού κινδύνου για μαθησιακές δυσκολίες και σχολική αποτυχία.

Ο εξεταστής αξιολογεί μέσα από διαδραστικές δοκιμασίες την κριτική ικανότητα, τις γλωσσικές αναλογίες, την αφαιρετική σκέψη (μαθηματικά), τον οπτικοκινητικό συντονισμό (γραφή), την οπτική αντίληψη (ανάγνωση), την αδρή κινητικότητα (γυμναστική) και τις ακολουθίες (γραπτή έκφραση). Περιλαμβάνει επίσης και συμπληρωματικές κλίμακες για υπερκινητικότητα- διάσπαση προσοχής όπως και τη συμπεριφορά κατά την εξέταση

Είναι απλό και σύντομο στη χρήση του και η συνολική διαδικασία  διαρκεί περίπου 30 λεπτά. Η βαθμολόγηση γίνεται αυτόματα και αποκλειστικά σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, πράγμα που μειώνει σημαντικά την υποκειμενική κρίση του εξεταστή

Ποια παιδιά πρέπει να ελέγχονται

Ο έλεγχος απευθύνεται σε όλα τα παιδιά ηλικίας 5-6 ετών,ιδανικά λίγους μήνες πριν φοιτήσουν στην Α Δημοτικού. Αυτή η εποχή είναι η πιο κατάλληλη ώστε να υπάρχει η δυνατότητα σύντομης εκπαιδευτικής παρέμβασης σε παιδιά που βαθμολογούνται με οριακά σκορ

Τα παιδιά βέβαια που θα επωφεληθούν περισσότερο από τη διαδικασία είναι:

• Όσα  παιδιά προβληματίζουν τις νηπιαγωγούς ή τους γονείς
• Όσα, κυρίως αγόρια έχουν γεννηθεί προς το τέλος του χρονολογικού έτους σύμφωνα με το οποίο γίνεται η εγγραφή στο σχολείο.
• Όσα έχουν παράγοντες κινδύνου για μαθησιακές δυσκολίες π.χ. προωρότητα, χαμηλό για τη διάρκεια κύησης βάρος γέννησης, αισθητηριακές δυσκολίες, οικογενειακό ιστορικό, περιβάλλον πολιτισμικής αποστέρησης.
• Όσα παιδιά έχουν δυσκολία στη συγκέντρωση προσοχής ή δια/χές συμπεριφοράς

 Γιατί χρειάζεται το 

Σκοπός του Α’ΤΕΣΤ δεν είναι να αποτρέψει την έναρξη φοίτησης κάθε παιδιού από το σχολείο αλλά αντίθετα να συμβάλλει θετικά στην καλύτερη προετοιμασία τους. Σε περίπτωση οριακής απόδοσης του παιδιού, σχεδιάζεται  ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης, διαμορφωμένο σύμφωνα με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε  του παιδιού αλλά και δραστηριότητες καθοδήγησης της οικογένειας  ώστε να προετοιμαστεί κατάλληλα για τη νέα σχολική χρονιά. Στην περίπτωση που το αποτέλεσμα της αξιολόγησης μας δείξει ότι το παιδί δεν είναι έτοιμο να φοιτήσει στην Α’ Δημοτικού, θα πρέπει να γίνει στοχευμένη παρέμβαση από ειδικό ή ειδικούς για βοηθήσουν το παιδί να κατακτήσει τις απαραίτητες δεξιότητες και να στηρίξουν το ίδιο και την οικογένειά του. Με τον τρόπο αυτό, εξασφαλίζονται καλύτερες προϋποθέσεις για την ομαλή ένταξή του στο σχολικό πλαίσιο και τη βίωση επιτυχίας σε όλους τους τομείς της ζωής του.

Ευχαριστούμε θερμά την παιδίατρο Ρέα Δημητριάδου, MSc, PhD, IBCLC για τις πληροφορίες.

Αλεξ. Παπαναστασίου 56, Θεσσαλονίκη

6944 74 51 91

www.readimitriadi.gr